12 август дар таърихи илму маорифи кишвар ҳамчун санаи муҳими ҷашнӣ маҳсуб меёбад. Бо Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 12-уми августи соли 2014, №255 Муассисаи давлатии “Комиссияи олии аттестатсионии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон” таъсис ёфт, ки вазифаи асосии он танзим, ҳамоҳангсозӣ ва назорати сифати аттестатсияи илмӣ дар кишвар мебошад. Ин иқдом ҷавобгӯ ба талаботи замони нав ва зарурати ҳамоҳангсозии меъёрҳои миллӣ бо стандартҳои байналмилалӣ буд.
Имсол Муассисаи давлатии “Комиссияи олии аттестатсионии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон” (КОА) 11-солагии таъсис ва фаъолияти пурбаракати худро таҷлил мекунад. Дар ин муддат, КОА ба яке аз сутунҳои асосии низоми миллии илм ва таҳқиқоти илмӣ табдил ёфта, ҷойгоҳи устувори худро ҳамчун такягоҳи илмии давлат ва ҷомеа пайдо кардааст.
Пас аз соҳибистиқлолии Ҷумҳурии Тоҷикистон, рушду нумӯи илму маърифат ҳамчун самти стратегии сиёсати давлатӣ эътироф гардид. Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пайваста дар суханрониҳояшон таъкид менамоянд, ки рушду нумӯи соҳаҳои иқтисод, саноат, кишоварзӣ ва иҷтимоӣ бевосита ба рушди илм вобаста аст.
Дастовардҳои назаррас дар 11 соли фаъолият. Комиссияи олии аттестатсионии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯзҳои аввал фаъолияти худро дар асоси қоидаҳои илмӣ ва меъёрҳои байналмилалӣ ба роҳ монд. Дар натиҷа, дар тамоми муассисаҳои илмӣ ва таҳсилоти олии кишвар Шуроҳои диссертатсионӣ ташкил ва фаъол гардиданд, ки садҳо муҳаққиқ тавонистанд корҳои илмии худро ҳимоя намоянд.
Танҳо дар Шурои диссертатсионии 6D.KOA-012 назди Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон дар ин муддат:
- 96 рисолаи илмӣ (номзадӣ ва докторӣ) бомуваффақият дифоъ гардид;
- 28 устод унвонҳои илмии профессор ва дотсент гирифтанд;
- Нашрияи илмии “Паёми Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон” ба рӯйхати расмии Комиссияи олии аттестатсионии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дохил шуда, зиёда аз 2300 мақолаи илмӣ дар он ба табъ расонида шуд.
Дар ҷумҳурӣ садҳо олим, муҳаққиқ ва омӯзгорони ҷавон бо шарофати таъсисёбии Комиссияи олии аттестатсионии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон тавонистанд рисолаҳои худро дар муҳити илмии босифат ва шаффоф ҳимоя намоянд.
Нақши КОА дар такмили низоми илмӣ. Комиссияи олии аттестатсионии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон на танҳо ба баҳодиҳии сатҳи корҳои илмӣ машғул аст, балки як маркази стратегии сиёсати илмӣ ба ҳисоб меравад.
Самтҳои муҳими фаъолияти КОА иборатанд аз:
- Ташаккули низоми миллии аттестатсия бо назардошти меъёрҳои ҷаҳонӣ;
- Баланд бардоштани сатҳи шаффофият ва адолат дар баҳодиҳии корҳои илмӣ;
- Ҳавасмандсозии муҳаққиқони ҷавон барои ворид шудан ба фаъолияти илмӣ;
- Густариши ҳамкориҳои байналмилалӣ дар соҳаи илм ва таҳқиқот.
Таъсир ба рушди илм ва ҷомеа. Комиссияи олии аттестатсионии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон бо фаъолияти худ як муҳити илмиро фароҳам овардааст, ки дар он на танҳо олимони собиқадор, балки ҷавонони боистеъдод низ имкони рушд пайдо мекунанд. Стандартҳои илмӣ пайваста такмил ёфта, тарбияи насли нави муҳаққиқон ҳамчун вазифаи муҳими давлатӣ амалӣ мегардад.
Бо дастгирии бевоситаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва ҳамкориҳои васеъ бо вазорату муассисаҳои илмӣ Тоҷикистон имрӯз дар харитаи илмии ҷаҳон ҷойгоҳи муносибро касб кардааст.
Дар остонаи 11-солагии худ, Комиссияи олии аттестатсионии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон бо таҷрибаи ғанӣ ва дастовардҳои назаррас ба сӯи марҳилаҳои нави рушд қадам мегузорад.
Аз ҷумла:
- Рақамисозии пурраи равандҳои аттестатсионӣ;
- Ворид кардани низоми баҳодиҳии автоматӣ ва шаффоф;
- Густариши ҳамкориҳои илмии байналмилалӣ;
- Баланд бардоштани мавқеи илм ва олимони тоҷик дар арсаи ҷаҳонӣ.
11 соли фаъолияти Муассисаи давлатии “Комиссияи олии аттестатсионии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон” — ин 11 соли заҳмати пайваста барои таҳкими пояҳои илму маърифат, ташаккули мактаби илмии миллӣ, баланд бардоштани сатҳи дониш ва тарбияи насли навини олимон мебошад. Бо роҳнамоиҳои Пешвои миллат ва заҳмати содиқонаи кормандон, имрӯз Комиссияи олии аттестатсионии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун рамзи сифат, масъулият ва пешрафти илмии кишвар шинохта ва эътироф шудааст.
Назарзода Х.Х., д.и.т., професор, Ректори Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон
Машокиров Ҷ.Н., н.и.и., дотсент, муовини ректор оид ба илм ва робитаҳои
байналмилалӣ