Вторник, 28 января 2020 12:13

Тоҷикистон

Автор
Оцените материал
(0 голосов)

Таърихи Тоҷикистон

Дар нимаи аввали ҳазораи I то мелод ачдодони тоҷикони ҳозира – бохтариҳову суғдиён аҳолии асосии давлатҳои қадимтарини ғуломдории Осиёи Миёна – Бохтар ва Суғд буданд. Бохтар – қисмҳои марказй, ҷанубй ва шарқии Тоҷикистони ҳозира (ҷануб ва ҷанубу шарқтар аз қаторкӯҳҳои Ҳисор) ва Суғд – ҳавзаи Зарафшон, Қашқадарё ва музофоти шимолии қаторкӯҳҳои Ҳисорро фаро мегирифтанд. Аҳолии қадимаи водии Фарғона (музофоти Даван), ҳамчунин қабилаҳои сершумори кӯчманчй ва нимкӯчманчии сакҳо – сокинони Помир, Тиёншон ва Сирдарё ачдодони тоҷикон буданд. Забони ин халкиятҳо ба шохаи шарқии гурӯҳи забонҳои эронй тааллуқ дошта, аз забони тоҷикии дертар ташаккулёфта фарқ мекарданд.

Дар асри VI пеш аз мелод шоҳ Куруш Бохтар ва Суғдро забт намуда, онҳо ба давлати форси Ҳахоманишиён дохил мегарданд. Дар асри IV пеш аз мелод онҳо як қисми давлати Искандари Мақдунй шуда, аз асри III пеш аз мелод ба давлати ворисони ӯ - Селевкиён дохил мегарданд. Баъдтар аз он салтанати Юнону Бохтар ҷудо мешавад. Миёнаҳои асри II пеш аз мелод дар натичаи муборизаи озодихоҳонаи бохтариҳову суғдиён ҳокимияти мақдуниҳо дар Юнону Бохтар сарнагун мешавад. Тахориҳо ба Бохтар якҷоя бо қабилаҳои массагетҳову сакоиҳо омада дар озодкунии мамлакат ва ҳаёти минбаъдаи сиёсӣ нақши калон бозиданд. Аз асри IV сар карда Бохтар Тахористон номида мешуд. Тахориҳо чун чузъи асосй ба халқи нав ташаккул ёфтаистодаи тоҷикон дохил мегарданд. Сипас Тахористон якчоя бо қисми зиёди Осиёи Миёна, қаламрави Афғонистони ҳозира ва Ҳиндустони шимолӣ дар ҳайати давлати бузург бо сарварии сулолаи Кӯшониён буд. Ин замони нашъунамои иқтисодиёту маданият, ривоҷёбии алоқаҳо бо Аврупои шарқй, Рум, Чин ба ҳисоб меравад. Ёдгориҳои бостоншиносии замони Кӯшониён пайвастани санъати осиёмиёнагӣ, юнонӣ ва ҳиндиро инъикос менамоянд.

Маълумот аз ин манбаъ гирифта шуд.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

БУЗУРГТАРИН ИНШООТИ АСРИ XXI 

Мардуми шарифи тоҷик бо шарофати Истиқлолияти давлатӣ, бо азму ирода ва талошҳои шабонарӯзии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 9-ми сентябри соли равон дар Рӯзи Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон шоҳиди боз як рӯйдоди муҳиму нодир - ба истифода додани агрегати дуюми Неругоҳи барқи обии «Роғун» гардида, зиёда аз 28 сол боз дар фазои сулҳу озодӣ ва ободию гул-гулшукуфӣ бо шукургузорӣ арзи ҳастӣ доранд.

Ин чунин маъно дорад, ки дар кишвар ҳануз 18 ноябри соли 2018 аз ифтитоҳи агрегати якуми Неругоҳи барқи обии «Роғун» марҳилаи сифатан нави рушди тамоми соҳаҳои хоҷагии халқ, аз ҷумла соҳаи энергетика оғоз ёфта, мардуми тоҷик бо меҳнати содиқона таҳти роҳбарии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба бунёди неругоҳу хатҳои интиқоли барқ, зерсохторҳои асосии коммуникатсионӣ ва энергетикиву саноатии мамлакат камари ҳиммат баста, дар натиҷаи муттаҳидӣ дар атрофи Пешвои маҳбуби худ ба комёбиҳои беназир ноил гардидаанд.

МУФАССАЛ

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Падидаи фоҷеабори глобалӣ

Иқдомҳои муҳимму арзандаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар самти муқовимат бар зидди падидаи терроризм ва ифротгароӣ мавқеъ ва нуфузи Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар арсаи байналмилалӣ бисёр баланд намудааст. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳанӯз аз соли 1999 доир ба масъалаи муқовимати фарогир бар зидди терроризм ва ифротгароӣ як қатор санадҳои меъёрию ҳуқуқӣ қабул карда шудааст.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 16 – уми ноябри соли 1999 ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мубориза бо терроризм» имзо гузошт. 21 - уми ноябри соли 2003 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мубориза бо экстремизм» ба тасвиб расид . Қабули ин ду қонун барои Ҷумҳурии Тоҷикистон имкониятҳои фарохеро дар таҳкими мубориза бо терроризм ва ифротгароӣ ба вуҷуд овард. Ин масъала дар Паёми имсолаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон чунин зикр гардидааст: «Ман чандин маротиба аз минбарҳои Созмони Милали Муттаҳид ва дигар созмонҳои бонуфузи байналмилалӣ таъкид карда будам, ки террорист ватан, миллат ва дину мазҳаб надорад. Гузашта аз ин, зуҳуроти даҳшатноку нафратовари терроризм, ки аксаран таҳти шиорҳои диниву мазҳабӣ сурат мегирад, баръакс, аз ҷониби душманони ин дини муқаддас роҳандозӣ шуда, аз ваҳшонияти асримиёнагии террористӣ, пеш аз ҳама, кишварҳои исломӣ ва мусулмонони сайёра зарар мебинанд».

МУФАССАЛ

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Нақши технологияи иттилоотӣ дар ҷомеа

Баҳрагирӣ аз технологияи компютерӣ дар соҳаҳои мухталифи илмӣ ва амалӣ дар шароити имрӯз ба ҳайси як зарурати муҳим табадил ёфтааст. Барои омода намудани мутахассисони соҳаи дин аз технологияи замонавӣ аз ҷумла, аз компютер ҳамчун як василаи муҳим истифода карда мешавад. Ин аз он хотир аст, ки дониши динӣ низ мисли донишҳои дигар ба чунин таҳаввул ниёзманд аст.

Дар таълимоти исломӣ наметавон танҳо ба мавзуоти назариявии сирф такя кард, аз тарафи дигар муайян намудани намунаҳое аз тағйири ҳолат, сифат ва мавқеи ашё ва дигаргуниҳои муҳит, ки дар асари пешрафт ё таҳаввули илму санъат эҷод шудааст, ба ҷаҳонбинӣ, тавоноии дарки мавзӯъ ва матлаби мавриди назар барои як коршинос ва мутахассиси соҳаи дин таъсири мусбати худро мерасонад. Масалан барои муайян намудани як ҳукми фиқҳӣ, мушоҳида ва таҷрибаи лабораторӣ ки аз тариқи тасвирҳои компютерӣ имконпазир аст, дар пешрафти таҳсили донишҷӯён ва фаҳмиши динӣ онҳо бисёр муфид ва муҳим аст.

МУФАССАЛ

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Нақши технологияи иттилоотӣ дар ҷомеа

Баҳрагирӣ аз технологияи компютерӣ дар соҳаҳои мухталифи илмӣ ва амалӣ дар шароити имрӯз ба ҳайси як зарурати муҳим табадил ёфтааст. Барои омода намудани мутахассисони соҳаи дин аз технологияи замонавӣ аз ҷумла, аз компютер ҳамчун як василаи муҳим истифода карда мешавад. Ин аз он хотир аст, ки дониши динӣ низ мисли донишҳои дигар ба чунин таҳаввул ниёзманд аст.

Дар таълимоти исломӣ наметавон танҳо ба мавзуоти назариявии сирф такя кард, аз тарафи дигар муайян намудани намунаҳое аз тағйири ҳолат, сифат ва мавқеи ашё ва дигаргуниҳои муҳит, ки дар асари пешрафт ё таҳаввули илму санъат эҷод шудааст, ба ҷаҳонбинӣ, тавоноии дарки мавзӯъ ва матлаби мавриди назар барои як коршинос ва мутахассиси соҳаи дин таъсири мусбати худро мерасонад. Масалан барои муайян намудани як ҳукми фиқҳӣ, мушоҳида ва таҷрибаи лабораторӣ ки аз тариқи тасвирҳои компютерӣ имконпазир аст, дар пешрафти таҳсили донишҷӯён ва фаҳмиши динӣ онҳо бисёр муфид ва муҳим аст.

МУФАССАЛ

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Дар роҳи худшиносӣ ва худогоҳӣ

Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сиёсати фарҳангпарваронаву хидматҳои мондагори Президенти кишвар, Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар баробари ба вуҷуд овардани заминаҳои устувори рушди соҳаҳои сиёсию иқтисодии кишвар дар рушду густариши бесобиқаи фарҳангу маънавият ва, махсусан, масъалаи худшиносию худогоҳи миллати бостонии тоҷик бениҳоят бузург ва муассир аст.

Дар даврони равандҳои босуръати глобалӣ, муноқишаю зиддиятҳои гуногуни сиёсию иқтисодии давлатҳои абарқудрат, таҳдиду чолишҳо ва ҷангу хунрезиҳои дорои равиши динию мазҳабии ниҳоду ҷунбишҳои ифротгарою террористӣ, раванду омилҳои манфии гумроҳкунию мағзшӯии ҷавонон ба воситаи шабакаҳои иҷтимоӣ масоили ҳувияти миллӣ, нангу номуси ватандорӣ, бедории маънавӣ, зиракии сиёсӣ ва худшиносию худогоҳии миллати тоҷик ва, бавежа, ҷавонони ин миллат аҳамияти бисёр ҳам бузургеро касб менамояд.

МУФАССАЛ

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ваҳдати миллӣ ва истиқлолияти кишвар

Дар солҳои навадуми асри гузашта дар сарзамини мо як гурӯҳ мухолифон пайдо шуданд, ки ба муқобили ҳукумат бархостанд. Бо даъвату шиорҳои дуруғини худ тавонистанд мардумро аз роҳи созандагиву ободкориҳо берун сохта, падарро бо писар, бародарро бо бародар душман созанд ва миллатеро, ки ҳаргиз ба хоки дигаре аз пайи кина лашкар накашидааст, ба оташи ҷанги шаҳрвандӣ бикашанд. Дар он айём хатари нобудшудани генофонди миллати тоҷик ва давлати соҳибистиқлоли Точикистон ва хавфи тақсим шудани замини муқаддасамон ба вуҷуд омад.

Дар ҳамин давра неруҳои солим ва ғамхори миллат ба по бархостанд, то марзубуми Ватани аҷдодиро нигоҳ доранд. Онҳо ҷонибҳои муқобилро ба сари мизи музокирот даъват намуданд. Аввали кӯшишҳо дар соли 1994 сурат гирифтанд. Албатта, ҷидду ҷаҳди Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои муаззами миллат, Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои ба даст овардани ваҳдат хеле зиёд буд. Бояд гуфт, ки созишномаи ҳалкунандаву тақдирсоз дар шаҳри Маскав бо кӯшиши Президенти кишвар Эмомалӣ Раҳмон ба имзо расид. Хизмати арзандаву далеронаи ӯро халқ фаромӯш нахоҳад кард.

МУФАССАЛ

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Иҷлосияи тақдирсоз ва кори таълиму тарбия

Иҷлосияи XVI – уми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки 26 сол қабл дар қасри Арбоби Хуҷанди бостонӣ баргузор гардида буд, рӯйдоди муҳими таърихӣ мебошад, ки дар тақдири давлатдории миллии тоҷикон ва таърихи навини Тоҷикистони соҳибистиқлол як марҳалаи сифатан навро бунёд гузошта, хатари ҳамчун давлати мустақил барҳам хӯрдани Тоҷикистон ва ҳамчун миллат аз миён рафтани тоҷикони куҳанбунёдро пешгирӣ кард.

Ба ёд овардани ин санаи таърихӣ, ки, воқеан, марҳалаи аз вартаи ҳалокатбори ҷанги шаҳрвандӣ тадриҷан ба остонаи сулҳу ваҳдат, ризоияти миллӣ ва созандагию бунёдкорӣ расидани миллати мо гардид, қарзи инсонии ҳар як шахси солимфикри ҷомеа мебошад.

МУФАССАЛ

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ташкили таълими хусусияти динии экстремистидошта ҷиноят аст

Дар моддаи 41 - и Конститутсияи ҶТ муқаррар шудааст, ки ҳар шахс ҳуқуқи таҳсил (таълим) дорад. Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи конститутсияи худ давлати иҷтимоӣ эълон гардида, ӯҳдадор шудааст, ки барои ҳар як инсон шароити зиндагии арзанда ва инкишофи озодонаро бу вуҷуд оварад. Ҳуқуқ ба таҳсил яке аз ҳуқуқҳои муҳимми иҷтимоии инсон мебошад, ки баҳри рушди шахсият ва ҷомеа равона шудааст. Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқи интихоби таҳсилро доранд, онҳо метавонанд муассисаҳои таълимӣ ва шакли таҳсилро бе дахолати дигар шахсон интихоб кунанд. Амалигардии ин ҳуқуқи шахс бояд дар асоси санадҳои байналмилалӣ, қонунгузории давлат ва меъёрҳои ахлоқӣ ба роҳ монда шавад.

Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таъмини озодиҳои динӣ, баланд бардоштани маърифати динии аҳолӣ ва ташаккули асли таҳаммулгароӣ дар муҳити динӣ ба дастовардҳои назаррас ноил гардидааст. Ҷиҳати таъмини шароит барои ба даст овардани таҳсилоти динӣ ва озодона ба амал баровардани расму оинҳои динӣ тадбирҳои муассир андешида мешаванд. Айни ҳол дар мақомоти ваколатдори давлатӣ оид ба дин 4006 иттиҳодияи динӣ, аз ҷумла Маркази исломии ҷумҳуриявӣ, 48 масҷиди ҷомеи марказӣ, 326 масҷиди ҷомеъ, 3551 масҷиди панҷвақта, 2 Кумитаи рушди ҷамоатхонаҳои шиаи имомии исмоилӣ, 70 ташкилоти динии ғайриисломӣ, 1 ҷамоаи динии ғайриисломӣ ва 6 муассисаи таълимии исломӣ ба қайд гирифта шудаанд, ки муътадил фаъолият намуда, эҳтиёҷоти эътиқодии аҳолиро қонеъ карда истодаанд. 

МУФАССАЛ

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

Прочитано 176254 раз Последнее изменение Вторник, 29 сентября 2020 12:17
Другие материалы в этой категории: « Фотогалерея

Наш адрес

Адрес: 734061, Республика Таджикистан, г. Душанбе, ул. Дехоти 1/2, Таджикский государственный
университет коммерции

  • Телефон: +992(37) 234-83-46
    +992
    (37) 234-85-46
Top